ANIMALIEN SEXU-UGALKETA
Animalien sexu-ugalketare 3 faseak azaldu
Gordeiaketa:
- Ezpezie bereko bizidunak
- Erakartzeko
- Kitikatzeko
Lana: animali talde desberdinak
- Jarraitzen dituzten estimuluak azaldu
- Arrainetan, Anfibioetan, narrastietan.
- Insektuetan, hegaztietan, ugaztunetan, araknidoetan
Ernalkuntza ( fecundacion )
- Kampo ernalkuntza
- Barne ernalkuntza
- Zer dira eta zein dira animali taldetan ematen dira bat eta bestea ?
Gemetoaren aldaketa:
- Espermatozoideak eta obuluen elkarketa zigoto zelula sortuz
Garapena:
- Zigotoa garatuz embrioia sortzea eta izaki berri bat jaio arteko prozesua.
- Garapen zuzena
- Garapen ez zuzena ( metamorfosia )
- Zer esan nahi du honek ? Nolako garapena dute animali talde bakoitzak ?
Gordeiaketa:
- Ezpezie bereko bizidunak
- Erakartzeko
- Kitikatzeko
Lana: animali talde desberdinak
- Jarraitzen dituzten estimuluak azaldu
- Arrainetan, Anfibioetan, narrastietan.
- Insektuetan, hegaztietan, ugaztunetan, araknidoetan
Ernalkuntza ( fecundacion )
- Kampo ernalkuntza
- Barne ernalkuntza
- Zer dira eta zein dira animali taldetan ematen dira bat eta bestea ?
Gemetoaren aldaketa:
- Espermatozoideak eta obuluen elkarketa zigoto zelula sortuz
Garapena:
- Zigotoa garatuz embrioia sortzea eta izaki berri bat jaio arteko prozesua.
- Garapen zuzena
- Garapen ez zuzena ( metamorfosia )
- Zer esan nahi du honek ? Nolako garapena dute animali talde bakoitzak ?
ANIMALIEN SEXU UGALKETA
ANIMALIEN SEXU UGALKETA LANTZEKO PROPOSAMENA
Animalia ornoduna
Arrantzarraina
Arrantzarraina ur gazitan itsasoan nahiz gezatan bizi den arrain mota bat da. Apiril aldera, ibaietan gora egiten du saldo hadietan. Sasoi horretan kolore gris arrunta du baina udaberria aurreratu ahala gorritu egiten zaie sabelaldea. Aldi berean, ar bakoitza bere taldetik aldendu eta ibai zati batez jabetzen da bere esparru bihurtzen delarik. Beste arren bat esparru horretan sartzen sailatzen bada, eraso egingo dio. Pixkanaka, habia bat eraikitzen dulandare hondarrez.
Emeei, haiek ere ibaian gora egiten baitute beren saldoetan, aldatu egiten zaie itxura : sabela puztuz joaten zaie arrautzaz bete ahala. Ar batek eme saldo bat ikusten duenean, sabel handitiko eme baten gana jotzen du, aldi bereansabel normaleko eme heldugabeeieraso eginez eta bere bidetik keduz. Eme heldu bat arrainekin elkartzen denean, honek gordeiaketari ekiten dio : dantzan egiten duemearen inguruan, eta pixkanaka bere habiarantz eramaten. Han sarrera erakusten dio eta emeak sartzea onartzen badio, ugalketa gertatuko da.
Oiloa eta oiarra
Hegaztiek ez dituzte gemetoak kanporatzen. Hegazti ezezagunei erreparatuz gero ( olioa, txantxangorria, kaioa, zikoina ), ikusiko dugu gehienetan arra emearen bizkar gainera igo eta segundo batzuetan irauten dutela horrela oreka zailean. Tarte horretan konkortu egitem dituzte biek gorputz muturretan dituzten adomenak, eta bataren eta bestearen kloakak indartsu batzen dira. Batze horri esker, hodi modukoa eratzen da, eta bertatik arraren esperma sartzen da emearen kloakan. Hurrengo egunetan, espermatozoideek emearen ugal aparatuan zehar bidaiatuko dute, eta obuluak ernaldu ahalko dituzte. Ernaldu eta gero, emea rrautzak zartzen ditu.
Ernalkuntza ( kanpo ernalkuntza egiten duten edo barne ernalkuntza )
Arrantzarraina kanpo ernalkunzta egiten duzeren gordeiaketa bukatu hondoren arrautzak kanporatzen ditu eta kumeak beraien borondodatez hazi egiten dira.
Oiloa eta oiarra kanpo ernalkuntza egiten du zeren gordeiaketa bukatu hondoren arrauntzak kanporatzen ditu eta umema beraien borondatez azi egiten dira.
Animalien sexu-ugalketaren faseak: gametoak sortzea, ernaltzea eta horren
motak, eta zigotoa garatzea da.